ภาพประกอบ จากเอดดดี้ ทริปเขาสอยดาวใต้
มาตรฐานการท่องเที่ยว เดินป่าเป็นบทความที่เขียนไว้ใน blog ชมไทย และบอร์ดชมไทยชวนเที่ยวเก่า.หวังว่าข้อมูลที่จะนำเสนอต่อไปนี้น่าจะมีประโยชน์ไม่มากก็น้อยกับทุกๆ ท่านนะครับถ้าจำไม่ผิดประมาณปี 2548 ผมและพี่โก๋ ได้มีโอกาสเข้าไปมีส่วนร่วมในการร่าง และทำประชาวิจารณ์ มาตรฐานการเดินป่ากับเขาด้วย โดยสำนักพัฒนาบริการท่องเที่ยว การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย ในตอนนั้นก็มีทั้ง ชาวบ้านในพื้นที่ นักวิชาการป่าไม้ เจ้าหน้าที่ นักท่องเที่ยว กลุ่ม ชมรม นักวิชาการ และก็ผู้ประกอบการด้านการท่องเที่ยว มาเข้าร่วมร่าง และทำประชาพิจารณ์ด้วยหลายท่านครับ
ในปี 2556 นี้อาจมีอะไรที่ปรับไปบ้างตามสถานการณ์นะครับ
ในตอนนั้นได้แบ่งส่วนต่าง ๆ ไว้ดังนี้
กลุ่มด้านมาตรฐานบริการ ประกอบด้วย 5 มาตรฐาน
การจัดทำมาตรฐานการท่องเที่ยวด้านบริการ ปี 2548 นั้น สำนักพัฒนาบริการท่องเที่ยว จะดำเนินการ 5 มาตรฐาน ประกอบด้วย
1. มาตรฐานด้านอาหาร / เครื่องดื่ม
2. มาตรฐานการล่องแก่ง
3. มาตรฐานการเดินป่า
4. มาตรฐานหลักสูตรมัคคุเทศก์ทั่วไป ( ไทย )
5. มาตรฐานผู้ประกอบธุรกิจนำเที่ยว
มาตรฐานการเดินป่า
1. เกณฑ์มาตรฐานสำหรับการกิจกรรมการเดินป่า
ประกอบด้วยองค์ประกอบหลัก3 องค์ประกอบ ปัจจัยหลัก 19 ปัจจัย คือ
1.1 องค์ประกอบหลักที่ 1 องค์ประกอบด้านการบริหารและการจัดองค์กร ประกอบด้วยปัจจัยหลัก 13 ปัจจัย ดังนี้
ปัจจัยหลักที่ 1 มาตรฐานวิชาชีพ
ปัจจัยหลักที่ 2 ความพร้อมด้านบุคคลกร
ปัจจัยหลักที่ 3 การประชาสัมพันธ์ให้ข้อมูลแก่นักท่องเที่ยว
ปัจจัยหลักที่ 4 การขนส่งนักท่องเที่ยว
ปัจจัยหลักที่ 5 เครื่องมือแลอุปกรณ์
ปัจจัยหลักที่ 6 คุณภาพของน้ำดื่มและอาหาร
ปัจจัยหลักที่ 7 คุณลักษณะของพนักงานผู้ให้บริการ
ปัจจัยหลักที่ 8 การสร่างหลักประกันความปลอดภัยและความพึงพอใจ แก่นักท่องเที่ยว
ปัจจัยหลักที่ 9 การรักษาความปลอดภัยแก่นักท่องเที่ยว
ปัจจัยหลักที่ 10 การสร่งหลักประกันความพึงพอใจแก่นักท่องเที่ยว
ปัจจัยหลักที่ 11 การดำเนินกิจกรรมที่สอดคล้องกับศักยภาพของพื้นที่
ปัจจัยหลักที่ 12 การคำนึงถึงการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
ปัจจัยหลักที่ 13 การกำจัดสิ่งปฏิกูลและการสุขาภิบาล
1.2 องค์ประกอบที่ 2 การให้ความรู้แก่นักท่องเที่ยว
ประกอบด้วยปัจจัยหลัก 2 ปัจจัย ดังนี้
ปัจจัยหลักที่ 1 กระบวนการให้ความรู้แก่นักท่องเที่ยว
ปัจจัยหลักที่ 2 ประเภทความรู้ที่ให้แก่นักท่องเที่ยวในพื้นที่เดินป่า
1.3 องค์ประกอบหลักที่ 3 การมีส่วนร่วมของท้องถิ่น
ประกอบด้วยปัจจัยหลัก 4 ปัจจัย ดังนี้
ปัจจัยหลักที่ 1 การมีส่วนร่วมกับองค์กรเจ้าของพื้นที่ในการวางแผน
ปัจจัยหลักที่ 2 ประชาชนในท้องถิ่นมีส่วนร่วมในการประกอบกิจกรรม
ปัจจัยหลักที่ 3 การกระจายรายได้
ปัจจัยหลักที่ 4 การคืนผลกำไรให้ท้องถิ่น
2. เกณฑ์มาตรฐานสำหรับพื้นที่กิจกรรมเดินป่า
มีองค์ประกอบ 5 องค์ประกอบ ปัจจัยหลัก 2 ปัจจัย คือ
2.1 องค์ประกอบหลักที่ 1 องค์ประกอบทางธรรมชาติ
ประกอบด้วยปัจจัยหลัก 1ปัจจัย ดังนี้
ปัจจัยหลักที่ 1 ความโดดเด่นของทรัพยากรธรรมชาติ
2.2 องค์ประกอบหลักที่ 2 สิ่งอำนวยความสะดวกในการทำกิจกรรมการเดินป่า
ประกอบด้วยปัจจัยหลัก 6 ปัจจัย ได้แก่
ปัจจัยหลักที่ 1 จัดสร้างสิ่งอำนวยความสะดวกเพื่อป้องกันรักษาสภาพแวดล้อม
ปัจจัยหลักที่ 2 คุณภาพของสิ่งอำนวยความสะดวกเพื่อป้องกันรักษาสภาพแวดล้อม
ปัจจัยหลักที่ 3 การจัดสร้างสิ่งอำนวยความสะดวกเพื่อการเรียนรู้และการศึกษาธรรมชาติ
ปัจจัยหลักที่ 4 คุณภาพของสิ่งอำนวยความสะดวกเพื่อการเรียนรู้และการศึกษาธรรมชาติ
ปัจจัยหลักที่ 5 ความเพียงพอสิ่งอำนวยความสะดวกเพื่อเสริมกิจกรรมในป่าพื้นที่บริการ
ปัจจัยหลักที่ 6 คุณภาพสิ่งอำนวยความสะดวกเพื่อเสริมกิจกรรมในป่าพื้นที่บริการ
2.3 องค์ประกอบหลักที่ 3 การบริหารและจัดองค์กรที่เกี่ยงข้องกับกิจกรรมเดินป่า
ประกอบด้วยปัจจัยหลัก 9 ปัจจัย ดังนี้
ปัจจัยหลักที่ 1 การประสานความร่วมมือกับผู้ประกอบการ
ปัจจัยหลักที่ 2 ความพร้อมของบุคลากรในการสนับสนุนกิจกรรมเดินป่า
ปัจจัยหลักที่ 3 การจัดเส้นทางศึกษาธรรมชาติระยะทางสั้น
ปัจจัยหลักที่ 4 การจัดเส้นทางเดินป่าระยะไกลที่มีจุดพักแรม
ปัจจัยหลักที่ 5 สภาพความพร้อมของเส้นทางเดินป่า
ปัจจัยหลักที่ 6 การจัดแบ่งพื้นที่กิจกรรมแก่นักท่องเที่ยว
ปัจจัยหลักที่ 7 การควบคุมพฤติกรรามของนักท่องเที่ยว
ปัจจัยหลักที่ 8 การบังคับใช้มาตรการข้อห้าม
ปัจจัยหลักที่ 9 การรักษาความปลอดภัยแก่นักท่องเที่ยว
2.4 องค์ประกอบหลักที่ 4 การให้ความรู้แก่นักท่องเที่ยว
ประกอบด้วยปัจจัยหลัก 4 ปัจจัย ดังนี้
ปัจจัยหลักที่ 1 การะบวนการให้ความรู้แก่นักท่องเที่ยว
ปัจจัยหลักที่ 2 การให้ความรู้ในพื้นที่กิจกรรม
ปัจจัยหลักที่ 3 ประเภทความรู้ที่ให้แก่นักท่องเที่ยว
ปัจจัยหลักที่ 4 ศูนย์บริการนักท่องเที่ยว
ปัจจัยหลักที่ 5 ป้ายสื่อความหมาย
2.5 องค์ประกอบหลักที่ 5 การมีส่วนร่วมของชุมชนท้องถิ่น
ประกอบด้วยปัจจัยหลัก 2 ปัจจัย ดังนี้
ปัจจัยหลักที่ 1 การมีส่วนร่วมกับผู้ประกอบการในการจัดกิจกรรมเดินป่า
ปัจจัยหลักที่ 2 ชุมชนท้องถิ่นมีรายได้จากการท่องเที่ยว
..............................................
ปัจจัยที่กล่าวเป็นหัวข้อสั้นๆ ที่เพื่อนๆ จะนำไปขยายทำความเข้าใจได้ง่ายๆ ครับ
ก็เป็นเพียงส่วนหนึ่งที่เป็นที่หยิบยกขึ้นมาให้อ่านกันเป็นตัวอย่างนะครับ ส่วนชุมชน หน่วยงานใด จะนำไปใช้ ผมคิดว่า ควรนำไปประยุกต์ให้เหมาะสมกับสภาพพื้นที่ และชุมชน อาจเพิ่มเติมบางอย่างเข้าไปเช่นความเชื่อ กฏระเบียบทางประเพณี และวัฒนธรรมในท้องถิ่นนั้นๆ สิ่งเอื้ออำนวย เพราะแต่ละสภาพพื้นที่ จะมีปัจจัยที่แตกต่างกันไปครับ ทั้งป่า และชุมชน
สำหรับเพื่อนๆ ที่จะจัดทริปเดินป่าก็สามารถนำแนวทางเหล่านี้ไปใช้ได้เช่นกันครับ เพราะมันเกิดจากการสังเคราะห์มาแล้วของผู้มีประสบการณ์ ความรู้ จากหลายๆ หน่วยงานที่มาร่วมแสดงความคิดในการร่างประชาพิจารณ์กันในครั้งนั้น
